Burmese Scholar U Pe Maung Tin

ဗမာလူမ်ဳိး ပညာ ရွင္ၾကီး ... ဦး ေဖ ေမာင္ တင္

ဆရာ ၾကီး ဦး ေဖေမာင္တင္ အေၾကာင္းကို ၾကားေတာ့ၾကားဘူး ေနခဲ့သည္။ ျပည့္ျပည့္စံုစံု မသိခဲ့ ။ တခါ.. ခရစ္ယာန္ ဘာသာ အေၾကာင္း စိတ္၀င္စား ေလ႕လာ မိရင္း.. ေရွး ဦး ဗမာ ခရစ္ယာန္ အမ်ိဳး သား ၾကီး ဦးေဖ ေမာင္ တင္ အေၾကာင္းကို ပိုပီး သိ ခ်င္ ျခင္း ျပင္း ျပ လာ ခဲ႕သည္။

စာေရး ဆရာ မ - မေလး လံု (လံုမေလး မဂၢဇင္း) ေရး သား ျပဳစု ခဲ့တဲ့ ` ဘ သက္ ရွည္´ ဆိုတဲ့..ဆရာ ၾကီး ရဲ႕ အတၱဳပတၱိ ကို ၂၀၀၅ ခု ႏွစ္က မွ.. ရွာပံုေတာ္ ဖြင့္ျဖစ္ ခဲ့ေတာ့သည္။ ရန္ကုန္ ျမိဳ႕ ရဲ႕ အထင္ ကရ..စာအုပ္ အေဟာင္း ေစ်းကြက္ တခြင္ ..ျပဲျပဲ စင္ ေအာင္ ..တဆိုင္ ၀င္ တဆိုင္ ထြက္ လိုက္ ေမး မိသည္။ ၃၈ လမ္း ေထာင့္နား က ..အေတာ္စံုပံု ရေသာ ဆိုင္ ၾကီး တခု ကေတာင္.. ပထမ ပိုင္း ပဲ ရွိ တယ္.. ဆိုေတာ့..စိတ္ဓါတ္ က..က်လု က်ခင္။
ေနာက္ ဆံုး ေတာ့.. ၃၇ လမ္း အလယ္ ဘေလာက္ က ..ခပ္ လတ္ လတ္ ဆိုင္ တခု မွာ.. ပ-ဒု တစံု လံုး ..ရိွတယ္တဲ႕။ တေသာင္း .... တျပား မွ မေလွ်ာ့တဲ့။ ဆိုင္ ရွင္ က..တခ်က္ ပဲေျပာပီး..လွမ္း ေတာင္ မၾကည့္။အဲဒါ နဲ႔..ရ ခဲ့ေရာ ေပါ့။

စာအုပ္ က..လက္ ထဲ ေရာက္ လာေပမဲ့လည္း ..ခ်က္ ခ်င္း မဖတ္ျဖစ္။ ျပန္ မဲ့ အခ်ိန္ ကလည္း နီး လာ ေနတာနဲ႔..၂ လက္မ ခြဲ ေလာက္ စီ ထူ တဲ့.. စာအုပ္ၾကီး၂ အုပ္ (စုစုေပါင္း ၅လက္မ ေလာက္)ကို ..အပါ သယ္လာၿပီး..ဒီက် မွ ေသခ်ာဖတ္ျဖစ္ ေတာ့တယ္။ ဗမာျပည္မွာရိွတဲ့..အေဖ ကလည္း..ဒီစာအုပ္ၾကီးကို..သူလည္း ဖတ္ခ်င္ေနခဲ့တာ ၾကာပီ.. ဆိုတာနဲ႕.. ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ျပန္ ေတာ့..အေလး ခံပီး..ျပန္ သယ္ သြား ရ ျပန္ေရာ။ အဲဒီ ေတာ့..ခု ..စိတ္ ထဲမယ္.. ေရးခ်င္ ေျပာျပ ခ်င္ လာ တဲ့ အခါ က်.. အခ်က္ အလက္..တိတိက်က် မကိုးကား နိုင္ ေတာ့ဘူး ။ စိတ္ ထဲမယ္ ..မွတ္ မွတ္ ထင္ ထင္ ရိွေန တဲ႕..အေၾကာင္း အရာေလး ေတြပဲ.. ရိွေတာ့တယ္။ အဲဒါ ေၾကာင့္..မွား တာ ပါရင္လည္း ေထာက္ ျပ ၾက ပါလို႕... ။

++++++++++++++

Burmese Scholar and Educator ( Born- 1888, Died- 1973)

စာအုပ္မွာ..အမွာစာ ေရး တာက.. ဆရာ ေဇာ္ဂ်ီပါ။ ဆရာ ေဇာ္ဂ်ီေျပာ သလိုပါပဲ.. မေလးလံု က.. ဆရာၾကီး ေမြးတဲ႕ ေန႕က..စလို႕.. ေသတဲ႕ ေန႕ထိ.. အေသး စိတ္ ရသ ပံုစံ ေရး ထား တာမို႕.. အတန္ငယ္ ေဖာင္း ပြ ေန တယ္လို႕ထင္ ရ ပါတယ္။ ဒါ ေပမဲ့..ဆရာမ -မေလးလံုရဲ႕..ရသ စာေပ ပိုင္နိုင္မူ.. ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္ရဲ႕ ဘ၀ ကိုယ္ႏွိုဳက္က..စိတ္၀င္စားစရာေတြနဲ႕ ..ျပည့္ႏွက္ ေနတာ ေၾကာင့္.. လက္ကမခ်နို္င္ေအာင္..တထိုင္ တည္း ဖတ္ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ လူထု ေဒၚအမာ ကလည္း သူတို႔ေလးစား ခဲ့ရတဲ႕..ဆရာၾကီး အေၾကာင္း အတၱဳပတၱိေရး ဖို႕ ..ကမ္းလွမ္း ခဲ့တယ္လို႔..ဆရာၾကီးက..စာအုပ္ထဲမွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့..ဘာျဖစ္လို႔..မေလးလံုနဲ႕က်မွ..ေရးျဖစ္ခဲ့သလဲ ဆိုတာေတာ့..ဆရာၾကီးပဲ သိပါလိမ့္မယ္။

ဆရာၾကီး အေၾကာင္းကို ျပန္ေျပာင္း ရရင္ေတာ့..ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ၾကီး ရယ္.. ေခတ္စမ္းစာေပရယ္..ဗုဒၶက်မ္းဂန္ ေတြရယ္ မပါလို႔ မျဖစ္ပါဘူး။ လြတ္လပ္ ေရး ၾကိဳးပမ္း လွဳပ္ရွား မူ ေတြ ရဲ႕ ေနာက္ကြယ္ မွာ လည္း ..ဆရာ ၾကီး ရဲ႕အခန္း က႑ ေတြ..အ မ်ား ၾကီး ရိွ ေနခဲ့ပါ တယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့..နယ္ခ်ဲ႕ ဆန္႕က်င္ ေရး တရား ေတြ ဆူညံ ေနတဲ႕.. မတရား မူ ကို နဲနဲမွ ငံု႕မခံ ခဲ႕တဲ႕..ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းေတာ္သူ ေက်ာင္းေတာ္သားၾကီး ေတြ ရဲ႕..သပိတ္ တိုက္ပြဲ ေတြ တေလွ်ာက္ .. ဆရာၾကီး ဟာ.. အားလံုးက ေလးစား ခ်စ္ ခင္ၾကတဲ႕.. တဦး တည္း ေသာ ျမန္မာ လူမ်ိဳး ပါေမာကၡ ၾကီး အျဖစ္ နဲ႕ ၄င္း.. ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ရဲ႕ ပထမ ဆံုး ဗမာ လူမ်ိဳး ေက်ာင္းအုပ္ ၾကီး တဦး အျဖစ္ နဲ႕ ၄င္း..ရပ္ တည္ ေပး ေန ခဲ႕သူ တေယာက္ ျဖစ္ ခဲ႕ပါတယ္။

ဒုတိယ အၾကိမ္ နဲ႕ တတိယ အၾကိမ္ ..ေက်ာင္း သားေတြ ..သပိတ္ေမွာက္ ၾက ေတာ့.. ေက်ာင္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရး..အာဏာပိုင္ အဂၤလိပ္ အစိုးရ က.. ဗမာ လူမ်ဳိး ျဖစ္တဲ့ ဆရာၾကီးကိုပဲ ေခၚသံုး ၿပီး.. ေျဖရွင္းခိုင္းခဲ့ ပါ တယ္။ လက္လည္း ေရွာင္ရင္း.. ဗမာ အခ်င္းခ်င္း ..အျမင္မွား..အမုန္းပြား စရာျဖစ္ေအာင္..တခ်က္ခုတ္ ႏွစ္ခ်က္ျပတ္ လုပ္ ၾက ဟန္ တူပါတယ္။ ဆရာစံ တို႕..ကိစၥ တုန္း ကလည္း အဲလိုပဲ။ ဆရာေတာ္ဦး၀ိစာရ ကို အေရးယူေတာ့လည္း..ဆာ ေမာင္ၾကီးကို သံုးခဲ့တာ ပါပဲ။ ဒါေပမဲ႕..ဆရာ ၾကီး ဟာ.. အမ်ိဳးသား သစၥာ ေဖါက္ လံုး၀ အျဖစ္ မခံ ခဲ႕ပါဘူး။ ဗမာ နိုင္ငံ နဲ႕ ဗမာစာေပ...လြတ္ ေျမာက္ ေရး အတြက္.. က်ရာ ေနရာက ေန. အေကာင္းဆံုး တာ ၀န္ ေက် ခဲ႕သူပါ။

ဆရာၾကီးဟာ..အဲဒီ အခ်ိန္ ေတြက..အေတာ္ ေဘးက်ပ္နံက်ပ္ ျဖစ္ ခဲ့ရတယ္ ဆိုတာမ်ိဳး ..အဲဒီ စာအုပ္ထဲမွာ.. ေျပာခဲ့ပါတယ္။ တခါ ေတာ့.. ညၾကီး မင္းၾကီး.. ေက်ာင္းေဆာင္ ေတြမွာ.. ပရိေဘာဂေတြကို စိတ္လိုက္မာန္ ပါ.. ရိုက္ခ်ိဳး ေနၾကတဲ႕.. တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားေတြဆီကို.. ဆရာၾကီး တေယာက္.. ဘာ အေစာင္႕ အေရွာက္မွ မပါ.. လက္ ဗလာ နဲ႔ ၀င္သြား ခဲ့တယ္တဲ႕။ ပထမေတာ့.. ဘာၾကီး ညာၾကီး ၀ိုင္း၀န္း ေအာ္ဟစ္ေနတုန္း.. ဆရာၾကီးက.. မ်က္မွန္းတန္းမိ ေနတဲ႕..မိတ္ေဆြ တေယာက္ရဲ႕သားကို ခ်ဥ္းကပ္ပီး.. ထမင္းစားခန္း ထဲမွာ..ေက်ာင္းသား တခ်ိဳ႕နဲ႕.. ေဆြးေႏြး နုိင္ခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့.. ပရိေဘာဂ ေတြကို အလကား ဖ်က္ဆီးေနတာမ်ိဳးေတြ မလုပ္ပဲ.. တစံုတရာ ဦးတည္ခ်က္ နဲ႕ စနစ္တက် ..စည္းကမ္း ရွိရိွ ..ေတာင္းဆို ေဆြးေႏြးဖို႕ အၾကံေပး နိုင္ ခဲ့တယ္တဲ့။ တကယ္ေတာ့..အဂၤလိပ္ေတြကို..ဘယ္လို ခ်ဥ္းကပ္.. ေတာင္းဆို သပိတ္ေမွာက္ သင့္တယ္ဆိုတာကို.. ဥပါယ္တံမ်ဥ္နဲ႕.. ေျပာျပခဲ့တာ ေနမွာပါ။ သူ႕ အေနနဲ႕.. အဲဒီ အခ်ိန္က.. ေက်ာင္းသား ေခါင္း ေဆာင္ ကိုေအာင္ဆန္းတို႔..ကိုနု တို႔ကို..ေလးစား ခ်ီးက်ဴးမိေနေၾကာင္း ကိုလည္း .. စာအုပ္ထဲမွာ ေျပာ ခဲ႕တယ္ေလ။

တကယ္ေတာ့..ဆရာၾကီး ကိုယ္တုိင္ ကိုက..အဂၤလိပ္ ေက်ာင္း အာဏာပိုင္ေတြဆီကေန .. ဗမာလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ..ရပိုင္ခြင့္ေတြကို...ပညာရွိ ပီပီ.. တိုက္ယူ ..ေတာင္းယူ ခဲ့တဲ့ လူပါ။

ပါဠိ ဘာသာနဲ႕..ဘီေအ..အမ္ေအ..ၿပီးထားတဲ႕..ဆရာၾကီးဟာ.. ေအာက္စဖို႕ တကၠသိုလ္ ကေန.. ဘီလစ္(B.Litt)နဲ႔ဘြဲ႕လြန္ယူအၿပီး.. ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ကို ျပန္အလာမွာ..ပါဠိ ပါေမာကၡ အျဖစ္ ခန္႔အပ္ ခံရတယ္။ ဒါေပမဲ႕..သူ႕ရင္ထဲမွာ ကိန္းေအာင္းေနတာက.. ျမန္မာစာေပ ဆိုပီး..တင့္တင့္တယ္တယ္ ျဖစ္လာေရးပါ။ စဥ္း စား ၾကည့္ေတာ့လည္း.. ျမန္မာနိုင္ငံ..ျမန္မာလူမ်ိဳးဆိုၿပီး..တကၠသိုလ္မွာ ျမန္မာစာေပ ဆိုတာေတာင္ မရိွဘူးဆိုတာ..ဘယ္ေလာက္ ရင္နာစရာ ေကာင္းသလဲေလ။ ဒါေပမဲ႕..အာဏာပိုင္ေတြက.. `မင္းတို႕..ဗမာစာ သင္ၾကားရေအာင္.. ဘာ စာေပေတြ မ်ားရိွလို႔လဲ´ ဆိုတာမ်ိဳး ေျပာခံခဲ့ရတယ္။ ဆရာၾကီးက..အားမေလွ်ာ့ခဲ့ပါဘူး။ ပါဠိ ဌါန ေအာက္မွာပဲ.. တျဖည္းျဖည္း ခ်င္း ..ဗမာစာ ေက်ာင္းသားေတြ ေမြးယူခဲ႕ရင္း.. ေနာက္ဆံုးေတာ့.. ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ျမန္မာစာ ဌါန ဆိုတာၾကီးကို .. ရေအာင္ တိုက္ယူ နိုင္ ခဲ့သူပါ။ အဲဒီမွာပဲ.. အတြန္႔အတက္ .. အေ၀့အ၀ိုက္မ်ားတဲ့.. ေရွး ျမန္မာစာေပကို .. သူ႔ရဲ႕ တပည့္ေက်ာ္ ၾကီးေတြနဲ႕အတူ ..ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ခဲ့ၾကေတာ့တာပဲ။ အဲလိုနဲ႕..ေခတ္ စမ္း ျမန္မာစာေပ ဆိုတာၾကီး ေပၚထြန္း လာခဲ့ေတာ့တယ္။ ထင္ရွားတဲ့..ဆရာၾကီးရဲ႕ ျမန္မာစာ တပည့္ၾကီးေတြကေတာ့..သိပၸံေမာင္၀.. ေဇာ္ဂ်ီ..မင္းသု၀ဏ္.. ဒို႕ဗမာ အစည္းအရံုးက..သခင္ဗေသာင္း..။ ၾကည့္ပါ ဦးေတာ့.. ဆရာၾကီး ပ်ိဳးေထာင္ခဲ့တဲ့.. ျမန္မာစာ အသီးအပြင့္ၾကီးေတြကေန.. ယေန႔ေခတ္ တိုင္ေအာင္.. ဘယ္ေလာက္ေတာင္..အက်ိဳးမ်ားခဲ့ရသလဲ။

ေနာက္ၿပီး.. စိတ္၀င္တစား သိခဲ့ရတာက..ယခုေခတ္ သံုးစြဲေနၾကတဲ႕.. တကၠသိုလ္.. ေက်ာင္းေတာ္.. သိပၸံ ..၀ိဇၨာ.. ဓါတု..ရူပ..ဇီ၀ ဆိုတာေတြ နဲ႔တကြ.. ျမန္မာစာေပမွာ မရွိခဲ့တဲ့..အသံုးအႏႈန္း အေခၚအေ၀ၚ ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားကို..ဆရာၾကီး က.. ေရြးခ်ယ္..သညာ ေပးခဲ့တာတဲ့။

ဒါတင္လား ဆိုေတာ့..ပါဠိ စာေပ သမိုင္းမွာလည္း..သူရဲေကာင္း တဆူျဖစ္ခဲ့သူပါ။ ပါဠိ စာေပ ဆိုတာက.. ဟိုတုန္းက..အေရွ႕တိုင္းရဲ႕..အေျခခံ ျဖစ္ ခဲ့တာ ဆိုေတာ့.. ဗမာစာသာ..လူရာမ၀င္ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္ခဲ့မယ္.. ပါဠိကေတာ့..ေအာက္စ္ဖို႔ မွာေတာင္..သင္ၾကားေပးတဲ့.. တကယ့္ ဂႏၳ၀င္ တခုေပါ့။ ေနာက္ၿပီး.. ပိုအေရး ပါေစတာက.. ဗုဒၶဘာသာ စာေပက်မ္းဂန္ေတြ အကုန္လံုးဟာ..ပါဠိ နဲ႕ ေရးသား မွတ္တမ္း တင္ခဲ့တဲ့ အခ်က္ပဲ။ ဆရာၾကီး ဟာ...ေက်ာင္းသားဘ၀ တေလွ်ာက္လံုး..ဆရာဘ၀ ..ပညာရွင္ဘ၀ တေလွ်ာက္လံုးမွာ.. ရာဇ၀င္ နဲ႕ဗုဒၶ က်မ္းဂန္မ်ားစြာကို..ပါဠိ ကေန.. အဂၤလိပ္ ဘာသာကို ျပန္ဆို ျပဳစုခဲ့တယ္။ ထင္ရွားတဲ့ျပန္ဆိုမႈေတြကေတာ့..အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး သမိုင္းပညာရွင္ ဖာနီဗယ္ နဲ႔ တြဲဖက္ ျပန္ဆိုတဲ႕.. ဇဗၺဴဒီပ ဦးေဆာင္ က်မ္း.. အနတၱလကၡဏာက်မ္း..။ ၿပီးေတာ့.. အဂၤလိပ္ လူမ်ိဳး ပညာရွင္ ေနာက္တေယာက္ျဖစ္တဲ႕..ပါေမာကၡ လုစ္ နဲ႕ တြဲဖက္ ျပန္ဆို ခဲ့တဲ့.. မွန္နန္း ရာဇ၀င္.. တေကာင္း ရာဇ၀င္..။ အဲဒီ အခ်ိန္တုန္းက..သူတို႔..၃ ေယာက္ အတြဲညီခဲ့ ၾကပံုကိုလည္း..မ်က္စိထဲမွာ ေပၚလာေအာင္..မေလးလံုက..ေရး ျပခဲ့ပါတယ္။ ပါေမာကၡ လုစ္ ဆိုတာက..သူနဲ႔ ရြယ္တူ..အမ်ိဳးေကာင္းသား ပညာရွင္ တေယာက္။ သူ႔အိမ္ကို ၀င္ထြက္ရင္း..သူ႔ညီမ ..တီတီ နဲ႔ ေမတၱာ သက္၀င္ၾကေတာ့..အေဖလုပ္သူက..နိုင္ငံျခားသားမို႕ ..သေဘာမတူ ျငင္းဆိုခဲ့တယ္တဲ့။ ေနာက္ဆံုးေတာ့..အသက္ ၄၀ ေက်ာ္ထိ အိမ္ေထာင္မျပဳ ေသးတဲ့..လူပ်ိဳ အကိုၾကီးကပဲ..အဖအရာ လုပ္ၿပီး..သူငယ္ခ်င္းနဲ႕ ႏွမကို ေပးစား လိုက္ရပါသတဲ့။ တီတီ နဲ႔ လုစ္ တို႔ ရဲ႕ အိမ္မွာ.. သူလိုက္ေနၿပီး..သမီး ေယာက္ဖ ၂ ေယာက္..သုေတသန ဘာသာျပန္ေတြ..အၾကီး အက်ယ္ လုပ္ၾကေတာ့တယ္။ အဲဒါကို အားက်တဲ႕..အိုင္စီအက္ အရာရွိ ..ဖာနီဗယ္ ကလည္း..အလုပ္က..ထြက္လိုက္ပီး..သူတို႔နဲ႔ အတူလာပီး..သူကိုယ္ပိုင္ သမိုင္းသုေတသန လုပ္ငန္းေတြကို.. စလုပ္ ေတာ့တာပါပဲ။ တခါ တေလ ဆိုရင္..အင္းလ်ားလမ္းေပၚက.. ေဒၚတီတီလုစ္ (ယခု..ျပည္သူပိုင္ သိမ္း ထား ေသာ..အင္းလ်ားေလး..လူငယ္ေက်ာင္း) ရဲ႕အိမ္ မွာ..အခန္း ၃ ခန္း ..အျပိဳင္..လက္ႏွိပ္စက္သံ မျပတ္ညံ ေနခဲ့တယ္ဆိုပဲ။
ပိ႗ကတ္ သံုးပံုပါ.. က်မ္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကိုလည္း သူတဦးတည္း ျပန္ဆိုၿပီးခဲ့တယ္လို႔..ဖတ္ လိုက္ရေတာ့..အေတာ္ကို အံ့ၾသ ခဲ့ရတယ္။

ပိုလို႕..အံ့ၾသေစတာကေတာ့..ဆရာၾကီးဟာ..ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္ တေယာက္ျဖစ္ ေနတာပါပဲ။ ဒါေပမဲ႕..တဘက္မွာလည္း ..အေဘးၾကီးျဖစ္သူ..ေတာင္ပိုင္ သာသနာခ်ဳပ္ ဆရာေတာ္ၾကီးရဲ႕..ေသြးေၾကာင့္.. ဗုဒၶ စာေပ ေတြ အေပၚမွာ တာ၀န္ေက် လြန္းခဲ့တာလား ဆိုတာေတာ့.. စိတ္၀င္စား စရာပါ။ ဆရာၾကီးရဲ႕ အဘြားၾကီး (အဖြား-အဖိုး ရဲ႕အေမ) ျဖစ္သူက.. စလို႕.. ခရစ္ယာန္ ဘာသာကို..ေဆြစဥ္ မ်ိဳးဆက္ ..ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္ ခဲ့ၾကတာတဲ႕။ အဲဒီအဘြား ရဲ႕ ဇာတ္လမ္းကလည္း ..ေတာ္ေတာ္ကို ဆန္းတာ။ ေဆြၾကီး မ်ိဳးၾကီး အစဥ္အလာ ရွိတဲ့.. သူတို႔..မိသားစုၾကီးဟာ.. မင္း ေနျပည္ကေန.. ေအာက္ျပည္ ေအာက္ရြာ ေရႊ႕လာရင္း.. အလွဴေရစက္ လက္နဲ႕မကြာ..ဗုဒၶသာသနာနဲ႕ေနခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ေတြတုန္းက.. ဆရာ ယုဒႆန္တို႕ကစလို႕..ခရစ္ယာန္ သာသနာျပဳေတြ ျမန္မာျပည္ထဲ..ေရာက္ရွိ ေနခဲ့ၾကၿပီ။ တရက္မွာ..သက္္ၾကီးပိုင္းကို ေရာက္ေနၿပီ ျဖစ္တဲ့သူ႕ အဘြားျဖစ္သူက..သူ..ခရစ္ယာန္ ဘာသာေျပာင္း ေတာ့မယ္လို႕..ေၾကညာ လိုက္ေတာ့..တမိ်ဳးလံုး ၾကြပ္ၾကြပ္ညံသြားခဲ့တာေပါ့။ သေဘာမတူတဲ့..သားေတြ..ခင္ ပြန္းေတြကို စြန္႔ခဲ့ၿပီး..သူ႕ အဘြားဟာ.. ခရစ္ယာန္ ဘုရားေက်ာင္းေလး တခုမွာ..ဆင္းဆင္း ရဲရဲ သြားေနခဲ့တယ္တဲ့။ ေနာက္ေတာ့..သားျဖစ္သူ ..ဆရာၾကီးရဲ႕ အဖိုးကပါ..ခရစ္ယာန္ ဘာသာဘက္ကို ေျပာင္းလဲ သက္၀င္သြားၿပီး..ေရွးဦး ဗမာခရစ္ယာန္ မိသားစုၾကီး ျဖစ္လာ ခဲ့ေတာ့တယ္။

စာအုပ္ထဲမွာ..ဆရာၾကီး..ေဖာ္ျပ ခဲ့တဲ့..ပုဂၢလ ခံစားခ်က္တခုက.. သူငယ္စဥ္..ကေလးအရြယ္က.. ၇ ႏွစ္သားေလာက္ရိွတဲ႕...သူ႕အကိုတေယာက္ ..သစ္ပင္ေပၚက..လိမ့္က် ေသဆံုးခဲ့တဲ့..ပေရာဂေၾကာင့္..သူ႕ ဦးၾကီး အရင္းျဖစ္တဲ့.. ဦးထြန္းျငိမ္း (အဂၤလိပ္-ဗမာ အဘိဓါန္ ျပဳစုခဲ့သူ)နဲ႔..သ႔ူ အေဖဟာ..ညီအကိုခ်င္း ေသတဲ့အထိ..မေခၚမေျပာနိုင္ ျဖစ္ခဲ့တယ္ ဆိုတာပဲ။ ခရစ္ယာန္ ဘာသာရဲ႕ အႏွစ္သာရ..ခြင့္လႊတ္ ေမတၱာထား ျခင္းနဲ႕..ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္ခဲ့တာကို..သူ ေတာ္ေတာ္ ၀မ္းနဲပံု ေပၚပါတယ္။

ဘာသာေရး နဲ႕ ပတ္သတ္တဲ့ ေနာက္တခုက.. ဆရာၾကီးဟာ ..သူ႔ဘ၀ တေလွ်ာက္လံုးမွာ.. ပါဠိစာေပ ပညာရွင္ဆိုတာကလြဲလို႔..ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို..ထင္ထင္ ေပၚေပၚ မျဖစ္ေစခ်င္ခဲ့ဘူးလို႔ ထင္ရပါတယ္။ သူ စိုးရိမ္တာက..အဂၤလိပ္ အစိုးရက..သူ႕ကို..ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္မို႕ ..သေဘာက်ၿပီး..ေရြးခ်ယ္ ခန္႔ထား မူေတြ လုပ္မွာကို သူ..အထူး သတိထား ခဲ့တယ္တဲ႕။ အမ်ားစု ဗုဒၶဘာသာ ..ဗမာ အသိုင္း အ၀ိုင္း ကလည္း.. သူ႔ကို..အာမလို အားမရ ျဖစ္ ခဲ့တာေတြကို..ဟာသေႏွာၿပီး..ေရးထားပါေသးတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္တုန္းက.. ဗမာအထက္တန္းစား အသိုင္း အ၀ိုင္းေတြမွာ နံမယ္ၾကီး လူသိမ်ားတဲ႕..မင္းၾကီးကေတာ္..ေဒၚ ျမေမက..`ေမာင္တင္က..ေယရႈ ျဖစ္ေနတာ ခက္တယ္´လို႕..ညီးတြားခဲ့တယ္ တဲ့။ ၿပီး ေတာ့.. အဘိဓမၼာ..စာေမးပြဲ.. သံဃာ ပထမျပန္..စာေမးပြဲေတြ မွာ..ၾကီးမႈး..ေမးခြန္းထုတ္ ..စစ္ေဆးရတဲ႕..တာ၀န္ကို ယူထားရလို႕..ဆရာ ေတာ္ၾကီးေတြ အေနနဲ႔ အေတာ္ဂြက်ခဲ့ ရတယ္ဆိုပဲ။

တကယ္ေတာ့..ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္ဟာ..ဗမာစာေပ..သမိုင္းမွာ ..အင္မတန္ ေက်းဇူး ၾကီးမားခဲ့တဲ့..ပညာရွင္ က၀ိ အေက်ာ္ၾကီး တဦးပါ။ ၿပီး ေတာ့..ဗမာ့လြတ္လပ္ေရး လႈပ္ရွားမႈၾကီးရဲ႕.. ေသြးေၾကာမၾကီး တခုပါ။ ဗမာမ်ိဳးခ်စ္ အမ်ားစုအျမင္မွာ.. အဂၤလိပ္ အစိုးရအတြက္ လုပ္ကိုင္ေနတဲ႕..လူ တဦးမို႕..အျမင္ မၾကည္ခဲ့ၾကတာေတြ ရွိခဲ့ပံုရေပမဲ႕.. ဆရာၾကီးဟာ..အစိုးရ ယႏၱယားထဲမွာ..ေစတနာ သန္႔သန္႔နဲ႔ လည္ပတ္ေနခဲ့တဲ့..အမ်ိဳးသားထု တရပ္ လံုးအတြက္ တန္ဖိုးရွိလွတဲ့ ပင္နယံၾကီး တခုပါ။

ဆရာၾကီးရဲ႕..တပည့္ေက်ာ္ ၾကီးေတြျဖစ္တဲ့..ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းတို႔..ဦးသိန္းေဖျမင့္တို႔လို..လြတ္လပ္ေရး ေခါင္းေဆာင္ၾကီးေတြ ကိုယ္တိုင္..တေလးတစား ခ်စ္ခင္ ရိုေသ ခဲ့ၾကတာကိုသာ ၾကည့္ပါ။

ဗိုလ္ခ်ဴပ္ ေအာင္ဆန္း အေၾကာင္းကိုလည္း ..ဆရာၾကီးက..တေနရာမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ပန္ေတြ ၀င္လာလို႔..အဂၤလိပ္ အစိုးရ ၀န္ထမ္းေတြ အကုန္ ..စစ္ေျပးၾကရတဲ့ အခ်ိန္မွာ..ဆရာၾကီးလည္း..အင္းလ်ားလမ္းေပၚက..(ယခု ရတနာေဆာင္ ေနရာမွာ) အစိုးရ အိမ္ၾကီးကို ထားခဲ့ၿပီး..မိသားစု နဲ႔အတူ..သူပိုင္ ကား၂ စီးနဲ႕..ကပိုင္ဘက္ကို ေျပးၾကရတယ္တဲ့။ ဒါေပမဲ့..လမ္းမွာ..ဂ်ပန္က..သူ႔ကား ၂ စီး စလံုးကို သိမ္းလိုက္လို႔..အေတာ္ ဒုကၡ ေရာက္ၾကရတာေပါ့။ အေျခအေနေတြ နဲနဲ ျငိမ္သက္သြားတာနဲ႔...ရန္ကုန္ျပန္လာၿပီး..တကၠသိုလ္ ျပန္ ဖြင့္ဖို႔ လုပ္ရ ျပန္တယ္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၀င္း ၾကီးကို ဂ်ပန္ေတြက..သိမ္းထားေတာ့.. ၾကည့္ျမင္တိုင္ဘက္မွာ..ယာယီ ေက်ာင္းျပန္ဖြင့္ခဲ့ရတယ္။ ေခတ္ကလည္းပ်က္ .. လခ ကလည္း..မရ..စီး စရာ..ကားလည္း မရွိေတာ့တဲ႕..ဆရာၾကီးဟာ..တေန႕ေတာ့..ဘိုင္ စကယ္ေလး စီးၿပီး အလုပ္ကိုလာတုနး္..အနားမွာ..ကားနက္ၾကီးတစီး ထိုးရပ္..။ ကားထဲက..ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ထြက္လာၿပီး..အင္မတန္ စိတ္မေကာင္းတဲ့မ်က္ႏွာနဲ႔.. ဆရာၾကီးကို ..ေျပာေျပာ ဆိုဆို ..ခရီးေရာက္ေအာင္ လိုက္ပို႔ ခဲ့တယ္တဲ့။ အင္း.. ေခတ္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာင္းသြားတဲ့..ေနာက္ခံကားခ်ပ္ေပၚမွာ..ဆရာၾကီးရဲ႕ ရိုးသားမူနဲ႕..တိုင္းျပည္ အေပၚ ေစတနာထားမႈေတြကေတာ့.. တပံုစံတည္း မေျပာင္းမလဲပါဘဲ။

ေနာက္ဆံုး သူဘယ္ေလာက္ ရိုးသားခဲ႕သလဲ ဆိုတာ..အသက္ ၈၀ ေက်ာ္ အိုမင္းမစြမ္း ရွိလာခဲ့တဲ့ အခ်ိန္မွာေတာင္.. အဂၤလီကန္ ခရစ္ယာန္ ဘုရား ေက်ာင္း၀င္းေလးတခုထဲက..အိမ္ေလး တခုမွာ ေနထိုင္ရင္း.. ေဆးခန္းသြားဖို႔ကိုေတာင္.. တပည့္ေတြ ေမာ္ေတာ္ကားနဲ႔ လာအေခၚကို ..ေမွ်ာ္ေနခဲ့ရ တယ္တဲ့။ အဲဒီ အခ်ိန္မွာ..သူ အလြန္ခ်စ္ခင္္ ..အားကိုးခဲ့တဲ့..သူ႔ သူငယ္ခ်င္း လုစ္နဲ႔..ႏွမ..တီတီလုစ္ တို႕ ကေတာ့..အေ၀း တေနရာမွာ ေရာက္ ေနခဲ့ၿပီ။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ျပည္သူပိုင္ေတြ သိမ္းေတာ့..ေဒၚတီတီလုစ္ ရဲ႕..ပရ ဟိ တ ေလ လြင့္ လူငယ္ ျပဳစု ပ်ိဳးေထာင္ေရး လုပ္ငန္းကိုပါ..အသိမ္းခံလိုက္ရအၿပီး.. ခင္ ပြန္းသည္..ပါေမာကၡ..ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဗမာနိုင္ငံသား..ေဒါက္တာလုစ္ ေရာ..မိတ္ေဆြၾကီး ဦးၾကီးဖာနီဗယ္ပါ.. တိုင္းျပည္က..အႏွင္ခံခဲ့ရတယ္။ အဲဒီ မွာ..၇၀ေက်ာ္ ၈၀ နား..အရြယ္ ေဒါက္တာ လုစ္က.. တုန္ယင္တဲ့ အသံၾကီးနဲ႕..

`သူငယ္ခ်င္းေရ.. မင္းလက္ထပ္ ေပးခဲ့တဲ့..မင္းႏွမ ကိုေတာ့.. မင္း ဆီမွာပဲ ..ျပန္အပ္ခဲ့ရေတာ့မယ္´လို႕..ေျပာရွာတယ္တဲ႕။ ဒါေပမဲ့..ေနာက္ဆံုးေတာ့..ေဒၚ တီတီလုစ္ လဲ..ခင္ပြန္းသည္နဲ႔ အတူ ..အဂၤလန္ကို လိုက္ပါ သြားခဲ့ရပါေတာ့တယ္။

ဗမာျပည္ ..ယဥ္ေက်းမူ သမိုင္း..စာေပေတြ အတြက္..စိုက္လိုက္ မတ္တတ္..အားထုတ္ လုပ္ကိုင္ ခဲ့တဲ့..ပညာရွင္ၾကီးေတြကို..ေက်းဇူးဆပ္ လိုက္ပံုက.. အေတာ္ရင္နာစရာလည္း ေကာင္းလွပါတယ္။

မေလးလံုရဲ႕ `ဘသက္ရွည္´ စာအုပ္ထူ ၾကီး ၂ အုပ္ကို ဖတ္ၿပီးသြားတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့..၀မး္နည္းျခင္း..ႏွေျမာျခင္းေတြ..နဲ႔အတူ.. ေခတ္ျခင္း အတူတူ.. ေစတနာျခင္း အတူတူ...ျမန္မာစာေပ..အတြက္..လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကေပမဲ႕..ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္ဟာ..ဘာလို႔မ်ား..ဆရာၾကီး သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းေလာက္..ဗမာ အသိုင္း အ၀ိုင္းမွာ ပဲ့တင္ မထပ္ ခဲ့ရတာလည္း ဆိုတာကို ..ေမးခြန္း ထုတ္ၾကည့္မိေန ပါေတာ့တယ္။

+++++++++++++++++++++++++++++

( တန္ေဆာင္မုနး္ လဆုပ္ ၁၀ ရက္ ေန႕မွာ က်ေရာက္ေသာ.. ၈၇ ၾကိမ္ေျမာက္..အမ်ိဳးသား ေန႕ ၾကီး တျဖစ္ လဲ.. ရန္ကုန္တကၠသို္္လ္ ..ပထမ ေက်ာင္းသားသပိတ္ မွ..အစျပဳ၍ အစဥ္ အဆက္ ေသာ သပိတ္ ေပါင္း မ်ားစြာ အား ဂုဏ္ျပဳ လ်က္....။ တိုင္း ျပည္ အက်ိဳး အတြက္.. ေနာက္ကြယ္ မွ ပါ၀င္ အားျဖည္႕ေပး ခဲ႕ၾကေသာ.. အစိုးရ ၀န္ ထမ္း .. ပညာ ရွင္ ၾကီး မ်ား အား .. ေလး စား လ်က္...)

(၀န္ခံခ်က္။။ ပထမ ေက်ာင္းသား သပိတ္ နွင္႕..ဒုတိယ ေက်ာင္းသား သပိတ္ ..မွားယြင္းစြာ ကိုးကား မိ သည္႕အတြက္..အနဲငယ္ ျပန္လည္ ျပင္ ဆင္ ထားျခင္း ျဖစ္သည္၊ )

ဆက္စပ္ ဖတ္ရန္- ပထမဆံုး ျမန္မာပါေမာကၡ ဦးေဖေမာင္တင္ အေမ့ခံပရဟိတေစတနာရွင္

◦

Burmese Scholar U Pe Maung Tin