နဂါးၾကီး ရဲ႕ ပထ၀ီ နိုုင္ငံေရး

အိပ္ေနတဲ့.. နဂါးၾကီးကို မႏွိဳးပါနဲ႕.. ဆိုတဲ့.. ျပင္သစ္ စစ္သူၾကီး နပိုလီယန္ ရဲ႕.. သတိေပး စကား က..ခုေတာ့.. လြန္ခဲ့ ေပ ျပီ။ တရုတ္ နဂါးၾကီးက.. နိုး သြား ခဲ့ ပါျပီ။ နိုးထ လူးလြန္႕ လာယံု တင္ မက..အနီးအပါး က.. အာရွက်ားေတြ.. ေခြးျခေသၤ့ေတြ..ရွိသမွ်..အေကာင္ဗေလာင္ ေတြ ကို .. ၀ါးျမိဳ ဖို႕ ၾကိဳးစား ေနေပ ျပီ။ ခပ္လွမ္းလွမ္း က.. အာဖရိက..ေတာဆင္ရိုင္း ေတြ ကို ေတာင္.. အလြတ္မေပး .. အခိုးအေငြ႕ ေတြ ထုတ္လႊတ္ျပီး.. ညိွ႕ငင္ ထား ျပီးျပီ။

အဲဒီ ေတာ့ မွ.. အားလံုးက.. မ်က္ကလဲ ဆန္ျပာ နဲ႕.. နဂါးၾကီးကို..ျခံခတ္ဖို႕ ျပင္သူ က ျပင္။ တရား ေဟာျပီး ဥပုပ္ ေစာင့္ခိုင္း ဖို႕ ၾကိဳးစားသူက ၾကိဳးစား..။ ဂဠဳန္ ေတြ လင္းယုုန္ ေတြ နဲ႕..စစ္ခင္း ဖို႕.. ဗိန္းေဗာင္း တီးသူ ေတြက..တီး..။

အဲဒီ လို တုန္း.. ျဗဳန္းကနဲ.. ႏွဳတ္ခမ္းေမြး ဆြဲ ႏွုတ္ ခံ လိုက္ရ တဲ့.. နဂါးၾကီး ကေတာ့ .. ေနာ္ေ၀ နိုင္ငံ ရဲ႕.. နိုဘယ္ဆု ေကာ္မီတီ ကို သာ.. တရွဴးရွဴး တရွားရွားနဲ႕.. မ်က္ေစာင္း ေတြ ထိုးေန ရ ေလ ေတာ့ သည္။

တရုတ္ ဒီမိုကေရစီ ေရး လွဳပ္ရွားသူ လ်ဴ ကို.. ၂၀၁၀ အတြက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး နိုဘဲလ္ ဆု ေပး ဖို႕ ေရြးခ်ယ္ ဆံုးျဖတ္ လိုက္တာ ကို.. အင္မတန္ ေက်နပ္ အားရ ေန မိ သည္။ ကမၻာၾကီး မွာ..ဒီလို ကိုယ္က်ိဳးစြန္႕ အနစ္နာခံ ျပီး.. ျမင့္ျမတ္တဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္ အတြက္..ရဲရင့္သူ ေတြ ကို မွ.. ဂုဏ္မျပဳ ရရင္.. ဘယ္လို လူေတြ ကို သြား ျပဳ ရ ေတာ့ မွာ လဲ။ ဒီ ဆုဟာ..လ်ဴ ခ်ည္း သက္သက္ ေၾကာင့္ မဟုတ္ပဲ.. တရုတ္ျပည္ ၾကီး တျပည္လံုး

နဲ႕.. ဆက္စပ္ ေနတဲ့..ကမၻာ့ အခင္းအက်င္း ေၾကာင့္ ဆိုတာလည္း.. အားလံုး သိေန ၾက တာပါပဲ။ အဲဒီ ေတာ့ ေရာ..ဘာျဖစ္ ေသး သလဲ…။ သင့္တင့္ ေလ်ာက္ပတ္. တဲ့..ကမၻာ့ အခင္းအက်င္း တခု ကို.. ေဖာ္ေဆာင္ ဖို႕…နဲ႕.. လူသားတိုင္း ငတ္မြတ္ ေတာင့္တ တဲ့..ဒီမုိကေရစီ တန္ဖိုး တခု ကို.. အေရာင္ တင္ ေပး ဖို႕.. ေနာ္ေ၀ ဆုေကာ္မီတီ က..လုပ္သင့္ တာ ကို လုပ္လိုက္ ျခင္းသာ။

တရုတ္ အစိုးရ တာ၀န္ ရွိသူ မ်ား ျပစ္တင္ သလို.. အေနာက္ အုပ္စု ေတြ အေန နဲ႕.. တရုတ္ ရဲ႕ .. တရွိန္ထိုး တိုးတက္ ၾကီးပြား လာေန မူ ကို.. ေၾကာင့္ၾက မရွဳဆိမ့္ လို႕.. တမင္ ထိုးႏွက္ျခင္း ျဖစ္တယ္…ေနာ္ေ၀ ဆုေကာ္မီတီ အေနနဲ႕လည္း ..နိဘဲလ္ ဆု ၾကီးကို အသေရ ဖ်က္ ျခင္း ျဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့.. စကား ေတြက.. မ်က္စိမွိတ္ ျပီး ေအာ္ေန သလို ျဖစ္ေနတာလည္း..လူ တိုင္း သိ ေန ၾက တာပါပဲ။ ဘာလို႕ ဆို.. တရုတ္က..အျမဲ မ်က္စိ မွိတ္ ေအာ္ေန က် ကိုး ။ ဒလိုင္းလားမား ကို ဆုခ် ရင္လည္း ေအာ္..။ အူရဂါ လွဳပ္ရွားမူ ေခါင္းေဆာင္ အဘြားၾကီး ကို.. အလည္ေခၚ ရင္ လည္း ေအာ္။ ကမၻာ့အဆိုးယုတ္ ဆိုး အာဏာရွင္ ေတြ ကို..အကာအကြယ္ ေပး တဲ့ ေနရာ မွာလည္း..မ်က္စိမွိတ္ ျပီးေတာ့ ကို.. ေအာ္ေပး ေန တာ ပဲ မဟုတ္လား။

တကယ္ေတာ့..ဒါေတြ ဟာ.. အုပ္စု အားစမ္းပြဲ.. စစ္ေအး ပံုစံ သစ္ ေတြ ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့..ဒီ တခ်ီ ကေတာ့.. အရင္ စစ္ေအး လို..ဒုတိယ ကမၻာစစ္ အရွိန္ မပ်ယ္ တဲ့..အယူ၀ါဒ တိုက္ပြဲ သက္သက္ မဟုတ္ေတာ့ပဲ.. ကိုယ္က်ိဳးစီးပြား နဲ႕ ဒီမိုကေရစီ က်င့္၀တ္ ကိစၥေတြ က..ပို အေရးပါ လာျပီး..တကယ့္ စစ္ပြဲ တခုဆီ ကိုေတာင္.. ျပန္ျပီး ဦးတည္ ေကာင္း ဦးတည္ နိုင္တယ္ လို႕.. ေျပာဆို ခန္႕မွန္း ေန ၾက ေလသည္။

( ေလာဆယ္..စာနဲ႕ ကိုုက္လိုု႕ သံုုးထားတာ ..အိုုလံပစ္က..ပံုုျဖစ္ေနတယ္..ေနာက္မွ ပံုုထပ္ရွာပါမယ္ )

တေလာက.. CNN သတင္း ဆရာၾကီး... Zakaria .. ရဲ႕.. ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခန္း တခု ေၾကာင့္.. Robert D Kaplan ဆိုတဲ့.. နာမည္ေက်ာ္ ဂ်ာနယ္လစ္ တေယာက္ ရဲ႕.. Monsoon ဆိုတဲ့ စာအုပ္ ကို.. စိတ္၀င္စား ေန ခဲ့ မိသည္။ စာအုပ္ကေတာ့.. ေအာက္တိုုဘာ ၁၉ ရက္ေန႕ ( မေန႕ ကမွ..) ဆိုင္ေတြ ေပၚ ေရာက္သည္။ စာအုပ္ မထြက္ခင္ ကတည္းက.. စိတ္၀င္စား မူ ရ ေန ၾက တာ ကလည္း..တကမၻာလံုး အာရံု စိုက္ ေန တဲ့.. တရုတ္ ရဲ႕.. .ပထ၀ီ နိုင္ငံေရး ..စစ္ေရး အလားအလာ ေတြ ကို.. သံုးသပ္ ခန္႕ မွန္း ထားျခင္း ေၾကာင့္ ျဖစ္ တန္ ရာ သည္။ ေနာက္ျပီး.. စာေရးသူ ကိုုယ္ ၌ ..က .. အေမရိကန္ စစ္ေရး လံုုျခံဳမူဆိုုင္ရာ အၾကံေပး တေယာက္ ျဖစ္ျပီး.. ဖူကူယာမား တို႕ နီးပါး ေလာက္.. အေလးထား ၾက တဲ့.. အနာဂတၱိ ဆရာ တေယာက္ လို႕ လည္း ဆိုုေလ သည္။

အဲဒါနဲ႕.. Monsoon ရဲ႕ အၾကိဳ ..ေဆာင္းပါး တပုဒ္ ကို ရွာ ဖတ္ျဖစ္သည္။

ဖတ္ေနရင္း... အခု ေခတ္ တရုတ္ ရဲ႕....နယ္ပယ္ အင္အား ခ်ဲ႕ထြင္မူ ေတြ က.. ဟိုးယခင္.. စစ္ျပီး ေခတ္.. အေနာက္ အုပ္စု နဲ႕..အေမရိကန္ တို႕ ရဲ႕.. လက္၀ါးၾကီးအုပ္ပံုစံနဲ႕ မတူ.. တမ်ိဳးတဘာသာ ျဖစ္ေန တာကိုု..သတိထား မိ လာ သည္။ ကမၻာ့လူဦးေရ ရဲ႕ ငါးပံု တပံု ရွိတဲ့..သူ႕ နိုင္ငံ ၾကီး အတြက္..စြမ္းအင္ လံုေလာက္ မူ ေနာက္ကို လိုက္ ေန တယ္ လို႕..ထင္စရာ ရွိ ေပမဲ့… ဒါ့ထက္ ပို ေကာင္း ပိုေပ လိမ့္မည္။ ေစ်းကြက္ ခ်ဲ႕ထြင္မူ လား..။ ဒါကေတာ့..ရွင္းပါသည္။ ယဥ္ေက်းမူ ဘာသာစကား ၾကီးထြားလို မူ လား.. ။ အရိပ္ အေယာင္ ေတြ ေတာ့..ေတြ႕ ရသည္။ အယူ ၀ါဒ ဆိုရ ေအာင္ လည္း.. ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ ၾကီး လို႕.. မ်က္စိ မွိတ္ ေအာ္ ေနေပမဲ့.. ဒီမိုကေရစီ အသံ တ၀က္ ေပး ျပီး..အရင္းရွင္ စနစ္ ေနာက္.. ေကာက္ေကာက္ ပါ ေအာင္ လိုက္ေန တာမို႕.. မျဖစ္နိုင္ ။ အဲဒါ ေတြ အားလံုုး ေပါင္းစပ္ ထားတဲ့.. ရည္မွန္းခ်က္ လည္း ျဖစ္ နိုုင္ သည္။ ေသခ်ာ တာက ေတာ့..ကိုယ္က်ိဳးစီးပြား အလြန္အမင္း ၾကည့္လို ျခင္းသာ..။ အဲဒီ အတြက္ ေၾကာင့္ လည္း..အမ်ားက..သတ္မွတ္ ထား တဲ့..စံ ေတြ ကိုု.. မ်က္စိမွိတ္ ျငင္းပယ္ ေနရတဲ့.. ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပ စရာ ေတြ နဲ႕ ျပည့္ႏွက္ လာတဲ့.. နဂါးၾကီး တေကာင္ ျဖစ္ေန ေလ ေတာ့ သည္။

အာဖရိ က တိုက္ မွာ ပဲ.. ၾကည့္…။ ဆင္းရဲ မြဲေတ ပါ တယ္ ဆိုတဲ့..အာဖရိက တိုက္ ၾကီးကို.. အေနာက္နိုင္ငံ ေတြက..အစိုးရ လိုက္ေရာ.. တေယာက္ျခင္း အလိုက္ေရာ.. အလံုးအရင္း နဲ႕.. လူသားျခင္းစာနာမူ ေတြ ျပ ခဲ့ ၾက တာ..ဘယ္ေလာက္ ၾကာျပီလည္း..။ အလွဴေငြ ေတြ.. အစိုးရ မဟုတ္ေသာ..အဖြဲ႕ ေတြ..အင္ နဲ႕ အားနဲ႕.. ယခု တုိင္ ။ အာဖရိက လည္း..ပို တိုးတက္ မလာ ခဲ့.. မစည္ပင္ လာခဲ့..။ အဲဒီ အခ်ိန္မွာ..တရုတ္က ေတာ့.. ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံ မူ ေတြ နဲ႕.. ၀င္လာ ခဲ့ သည္။ အျငင္းပြား ဖြယ္.. အာဏာရွင္ ဆူဒန္ ရဲ႕ ..ေရနံ သဘာ၀ ဓါတ္ေငြ႕ ကုန္သြယ္ မူ ေတြ က..စလို႕.. တရုတ္..လမ္းေပါက္ သြားခဲ့သည္။ ခုေတာ့.. အာဖရိက ျမိဳ႕ၾကီး ေတြ ရဲ႕..မြဲေျခာက္ေျခာက္ လမ္းမ ၾကီး ေတြ ေပၚမွာ.. မွန္ေရာင္ ေျပာင္လက္လက္.. တရုတ္ လက္ရာ.. အေဆာက္အဦ ေတြ ကို ေတြ႕ လာရ သလို.. အေနာက္နိုင္ငံသား ဆရာ၀န္ ေတြ..က်န္းမာေရး လုပ္သား..ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္သား ေတြ ရဲ႕ ၾကားထဲ မွာ..တရုတ္ အင္ဂ်င္နီယာ .. ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္သား ေတြကိုပါ.. အေရာင္စံု စြာ.. ေတြ႕ ေန ၾက ရ ေတာ့ သည္။

Robert D Kaplan ေထာက္ျပ ထား တဲ့ အခ်က္ ေတြ ထဲ မွာ လည္း.. စိတ္၀င္စား စရာ ေကာင္းတဲ့.. တရုုတ္ ရဲ႕.. ပါးနပ္ မူ တခုု ကိုု ေတြ႕ ရ ျပန္ သည္။

ဒုုတိယ ကမၻာစစ္ အရွိန္ နဲ႕.. ပစိဖိတ္ ကၽြန္းစုု နိုုင္ငံ ေတြ ေပၚမွာ..အေမရိက.. ၾသဇာ လႊမ္းမိုုး ေနခဲ့ တာ..၊. ဖိလစ္ပိုုင္.. ဂ်ပန္ ..တိုု႕ မွာ ေရတပ္ စခန္း ေတြ ရွိ ေန တာ..၊ ေတာင္ကိုုရီးယား..တိုုင္၀မ္ ကိုု..စစ္ေရး ကူညီ မူ ေတြ ေပး ေနခဲ့တာ..၊ ဂူအမ္ ကၽြန္းလိုုမ်ိဳး ေနရာ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ကိုု...အပိုုင္ ရ ယူ ထားတာေတြ..၊ စတဲ့.. အေနအထား ေတြ ၾကားထဲမွာ.. တရုုတ္ အေနနဲ႕..သူ႕ရဲ႕. အသက္ရွဴ ၾကပ္လွ တဲ့...ေတာင္တရုုတ္ ပင္လယ္ ထြက္ေပါက္ ကို.. အသာ ထား ျပီး.. အိႏၵိယ သမုဒၵရာ ဖက္ ဆင္း ျပီး .. ဆိပ္ကမ္း ၾကီး ေတြ တည္ ေဆာက္ ဖိုု႕ လုုပ္ လိုုက္ သည္။ ေက်ာက္ျဖဴ မွာ.. စစ္တေကာင္းမွာ.. သိရိလကၤာ မွာ.. ။ အေမရိကန္ က...ပစိဖိတ္ ကၽြန္းစုု ေရတပ္ စစ္စခန္း ေတြ နဲ႕.. အလုုပ္ရွဳပ္ ေနတဲ့..အခ်ိန္ မွာ.. တရုုတ္ က.. အိႏၵိယ သမုုဒၵရာ ထဲ မွာ စီးပြားေရး ဆိပ္ကမ္း ၾကီး ေတြ.. ဖြင့္လွစ္ နိုုင္ ေတာ့ မည္။ တရုုတ္ ရဲ႕. ဆင္ေ၀ွ႕ ရန္ေရွာင္..ထိပ္တိုုက္ မတိုုးပဲ.. အလိမၼာသံုုး..ေဘးက..ေကြ႕ တိုုက္ တဲ့.. တုုံ႕ျပန္ လုုပ္ေဆာင္မူ ေတြကိုု.... asymmetrical response လိုု႕ သံုုးထား ျပီး..အေမရိကန္ အေန နဲ႕ လည္း.. သူ႕ထက္ ပိုု လိမၼာပါးနပ္ တဲ့.. နည္းလမ္း ေတြကိုု..သံုုးဖိုု႕.. ၾကံစည္ ၾက ရ ေပ ေတာ့ မည္။ နီးနီးပါးပါး ျမင္ရ တာ ေတြထဲက.. ဂူးဂဲလ္ နဲ႕ ပတ္သတ္တဲ့.. ျပသာနာ ေတြ.. အခုု နိုုဘဲလ္ ဆုုလိုု မ်ိဳး.. ေတြ။ ေျပာရရင္.. အေမရိကန္ နဲ႕..အေနာက္နိုုင္ငံ ေတြ ဖက္ မွာ..ဒီမိုုကေရစီ နဲ႕..လူ႕ အခြင့္ အေရး ဆိုု တဲ့.. အၾကပ္ကိုုင္ စရာ စကားလံုုး တလံုုး ရွိ ေနတာ က ပင္.. အားသာမူ တခုု ျဖစ္ေန သည္။ အဲဒီ့ အတြက္ ေၾကာင့္ လည္း..တရုုတ္ နဲ႕ တကြ.. အလိုုတူ အေပါင္းပါ နိုုင္ငံ တခ်ိဳ႕ က.. ဒီမိုုကေရစီ ဆိုုတာ ကိုု.. ဖံုုးဖိ ျငင္းပယ္ ထားလိုု႕ မျဖစ္ဘူး ဆိုုတာ..သေဘာ ေပါက္ လာ ၾက သည္။ ခက္တာက.. သူတိုု႕ ေျပာတဲ့.. လူ႕ အခြင့္အေရး နဲ႕.. သူတိုု႕ ေပး မဲ့..ဒီမိုု ကေရ စီ ဆိုုတာ ကိုု ေတာ့.. မွတ္ေက်ာက္ တိုုက္ မခံ နိုုင္ပါ ။ ဒီလိုု နဲ႕ပဲ.. ကိုုယ့္နည္း ကိုုယ့္ဟန္ ဒီမိုုကေရစီ ဆိုု တာေတြ.. ေပၚထြန္းလာခဲ့ ၾက။

ေဆာင္းပါး ကိုု ျပန္ဆက္ ရရင္.. တရုုတ္ ရဲ႕..ပထ၀ီ နိုုင္ငံေရး.. ေျခလွမ္း ေတြကိုု.. သူက..အပိုင္း ၄ ပိုင္း ခြဲ ျပီး သံုုးသပ္ ျပ ထားသည္။ Central Asia, Mongolia, Far East Russia, နဲ႕ South East Asia လို႕..ဆို ရာ မွာ.. ကိုယ္ေတြ နဲ႕ ပို သက္ဆိုင္ တဲ့.. South East Asia ကို ပိုျပီး အာရံု စိုက္ ဖတ္ ျဖစ္သည္။

ဒီဖက္ နိုင္ငံ ေတြ ထဲ မွာက... ျမန္မာ..ဗီယက္နမ္..လာအို နဲ႕..ေျမာက္ကိုရီးယား က လြဲရင္..က်န္တာ ေတြက..လက္ရွိ ကမၻာ့ ခ်န္ပီယံ အေမရိကန္ ႏွင့္.. ဆက္ဆံေရး မွ်သူ မ်ား ခ်ည္း။ စင္ကာပူ လို ဟာ မ်ိဳး ကေတာ့.. နိုင္ငံ တကာ ဆက္ဆံ ေရး မွာေရာ.. ရပ္တည္ခ်က္ ပိုင္း မွာ ေရာ.. ဟိုလိုလို..ဒီလိုလို မို႕ ထား လိုက္။ ျမန္မာ ကေတာ့..ေသခ်ာ ေပါက္.. တရုတ္ နဲ႕ ေပါင္းဖက္ ခဲ့ ျပီ။ ေက်ာက္ျဖဴ ျမို႕ကေန.. ျမန္မာျပည္ အလယ္ပိုင္း ကို.. ျဖတ္ေဖာက္ မဲ့.. တရုတ္ အက်ိဳးစီးပြားပိုင္.. ဓါတ္ေငြ႕ ပိုက္လိုင္း ၾကီး က.. တရုတ္ နဲ႕ ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး ကို.. အိမ္ေထာင္မူ ဘုရား တည္.. ေဆးမင္ရည္ စုတ္ထိုး တာ ထက္ပင္ ..ပိုျပီး ခိုင္ျမဲ.. ထဲ၀င္ ေစ ေတာ့ မည္။ အထူးသျဖင့္.. အိႏၵိယ နဲ႕ လည္း စစ္ေတြ ဆိပ္ကမ္း ေဆာက္.. တရုတ္နဲ႕လည္း.. ေက်ာက္ျဖဴ ပိုုက္လိုုင္း ေဆာက္ ျပီး.. နိုုင္ငံေရး ကစား ေနတဲ့.. ျမန္မာ က.. ဒီျပိဳင္ပြဲ ၾကီး ထဲ မွာ .. ဗ်ဴဟာ ေျမာက္ တဲ့.. အေနအထား မွာ ရွိေန သည္။ အဲဒီ ေတာ့ လည္း.. အေမရိကန္ ကိုု ပါ.. ထဲ့ ကစား ယံုု။

(ထိုင္းနိုင္ငံ ရွိ တရုတ္သံရံုးေရွ႕ .. ျမန္မာ့ အေရး လွဳပ္ရွားသူ တခ်ိဳ႕ ဆႏၵျပေနစဥ္)

က်န္တဲ့..အာဆီယံ နိုင္ငံ ေတြ က ေတာ့.. တရုတ္ အတြက္.. ေပါေခ်ာင္ပ်က္.. စက္မူ ထြက္ကုန္ ပစၥည္း က်န္တဲ့..အာဆီယံ နိုင္ငံ ေတြ က ေတာ့.. တရုတ္ အတြက္.. ေပါေခ်ာင္ပ်က္.. စက္မူ ထြက္ကုန္ ပစၥည္း ေတြ... စုပံု ေရာင္းခ် စရာ.. ေစ်းကြက္ ၾကီး ( dumping ground လို႕ သံုးထား ) ျဖစ္ေနတဲ့ တခ်ိန္ တည္း မွာပဲ.... စိုက္ပ်ိဳးေရး ထြက္ကုန္ စားစရာ ကုန္ၾကမ္း ေတြကို.. ေစ်းခ်ိဳ ခ်ိဳ နဲ႕.. ရယူ နိုင္ ေန သည္။

ကိုရီးယား ကၽြန္းဆြယ္ ဆက္ဆံ ေရး ကိုေတာ့.. Divide and Conquer ဗ်ဴဟာ ကို သံုး ထား သည္ ဟု.. ခပ္ရဲရဲ စြပ္စြဲ ထား ေလသည္။ ေျမာက္ ကို.. မ်က္စိ မွိတ္ ေထာက္ခံ ေပး ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ပဲ.. ၾကားခံ အျဖစ္.. အျမတ္ထုတ္ရင္း..ေတာင္ နဲ႕ လည္း.. အဆက္အဆံ ေကာင္း ေအာင္ လုပ္ထား နိုင္ သည္။ ေျမာက္ က်ဆံုး သြားရင္ လည္း.. သူ႕ကို ပို အားကိုး ရ မည္။ ဒါမွ မဟုတ္..ေတာင္ နဲ႕..ေပါင္းစည္း သြားရင္ လည္း.. ေတာင္-ေျမာက္ ကိုရီးယား သစ္ က..ဂ်ပန္ ထက္..သူ႕ကိုသာ.. ဆက္ဆံ စရာ ရွိ လိမ့္မည္။ ဘာ အရွံဳးမွ ေတာ့ မရွိ။

ကၽြန္းစု အေရး ေတြ မွာ .. တရုတ္က..အေလွ်ာ့ေပး ရသလို ရွိ ေနေပ မဲ့..တဖက္က.. အျမတ္ထြက္ ေန ျပန္ေသး သည္ ဟု..တြက္ျပ ထားသည္။ ေတာင္ တရုတ္ပင္လယ္ ထဲက.. ဂ်ပန္ နဲ႕ အျငင္းပြား ေန ၾကတဲ့.. နယ္ေျမ လု ေနၾကတဲ့..ကၽြန္းစု ျပသာနာ ေတြ ေၾကာင့္.. တရုတ္ ျပည္တြင္း မွာ.. အမ်ိဳးသား ေရး စိတ္ဓါတ္ ကို ျမွင့္တင္ ထား နိုင္ သည္။ ပထ၀ီ အေနအထား အရ.. တရုတ္ ပင္လယ္ နဲ႕ ပို နီးကပ္ တဲ့..ဂူအန္ ကၽြန္းကို..အေမရိကန္ ေတြ ပိုင္ဆိုင္ ထား မူ ကလည္း..သဘာ၀ မက် တဲ့ ကိစၥ ျဖစ္သည္ ။

အဓိက ျပသာနာ ျဖစ္တဲ့..တိုင္၀မ္ ကၽြန္း ကိစၥ ကလည္း..စိတ္၀င္ စားစရာ ေကာင္း လွ သည္။ တရုတ္ ဖက္က.. “ One China Policy” ကို ေအာ္ ျပီး..တရုတ္လူမ်ိဳး မ်ား စုစည္း ညီညႊတ္ ေရး ေယာင္ေယာင္ ေျပာသလို.. တိုင္၀မ္ကို အကာအကြယ္ ေပးထားတဲ့.. အေမရိကန္ ဖက္က လည္း..ဒီမိုကေရစီ ကိစၥလို႕..ဆို ေန ေပမဲ့.. တကယ့္တကယ္.. ျဖစ္ေနတာ က.. Unsinkable aircraft carrier လို႕..အေမရိကန္ ဖက္က..တင္စား ထား တဲ့..တိုင္၀မ္ ရဲ႕.. ပထ၀ီ အေနအထား ပါ။ ေျပာင္းလဲ လာတဲ့.. နိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္း ေတြ ၾကားထဲ မွာ..တိုင္၀မ္ အစိုးရ ကိုယ္၌ က.. တရုတ္ နဲ႕.. ဆက္ဆံ ေရး ေကာင္းဖို႕ လိုလား ျပ ေနတဲ့ အခ်ိန္ မွာ.. အေမရိကန္ အေနနဲ႕..တိုင္၀မ္ကို ဆက္ အကာအကြယ္ ေပးထားစရာ အေၾကာင္း သိပ္ မရွိ ေတာ့ ေပ။ အကယ္လို႕ သာ.. တိုင္၀မ္ ကို..အေမရိကန္ ထား သြား မယ္ ဆိုရင္.. ေဒသတြင္း နိုင္ငံ ငယ္ ေတြ ၾကားထဲ.. အေမရိကန္ အေပၚ..ယံုၾကည္အားကိုး မူ ပ်က္ျပား သြားနိုင္ ျပီး.. တရုတ္ ၾသဇာ ပဲ..အလြယ္တကူ ေနရာ ယူ သြား နိုင္ ေပလိမ့္ မည္။

ပိုျပီး စိတ္၀င္စား စရာ ေကာင္း တာက.. လူေတြ သိပ္ အာရံု မရွိ ၾကတဲ့.. Central Asia ဖက္က.. စတန္ နိုင္ငံ ေတြ နဲ႕ ဆက္ဆံ ေရး ျဖစ္သည္။

တရုတ္မွာက .. ျမန္မာ ပိုက္လိုင္း ၾကီး အျပင္.. ေနာက္ထပ္ ပိုက္လိုင္း ၾကီး ၂ခု စာ..အၾကံ ၾကီးေတြ ရွိေန ေသး သည္။ တေလာက..မျငိမ္မသက္ မူ ေတြ ျဖစ္တဲ့..အူရဂါ လူမ်ိဳးစု မ်ား ေနထိုင္ရာ.. ဇင္က်န္း ျပည္နယ္ ထိ ေရာက္ ေအာင္ ေဖာက္လုပ္ မဲ့.. ပိုက္လိုင္း ၾကီး ၂ လိုင္း မွာ.. ေရနံ ပိုက္ ၾကီးက.. ကဇတ္ကစၥတန္ ကို ျဖတ္ ေဖာက္ မည္။ သဘာ၀ ဓါတ္ေငြ႕ ပိုက္ၾကီး ကိုေတာ့.. ဥစဘတ္ကစၥတန္ ေပၚ ပါ..ျဖတ္မည္။ ကဲ.. ပိုက္လိုင္း ၾကီး ေတြ နဲ႕.. သိမ္းပိုက္ လိုက္ ျပီ ဆို မွ ျဖင့္.. ဒီ တသက္.. မခြဲ စတမ္း ေပါင္းရ ေပ ေတာ့မည္။ လမ္းကလည္း သင့္ သြားျပီ မို႕....အာဖဂန္နစၥတန္ မွာ ရွိတဲ့..သတၱဳတြင္း ေတြကို ေတာင္ မ်က္စိ က် ေန ျပန္သည္ တဲ့။ အခုေန.. အေမရိကန္ နဲ႕..မဟာမိတ္ တပ္ ေတြ ေၾကာင့္..အာဖဂန္ တည္ျငိမ္ သြား ရင္.. တရုတ္ အတြက္ ေတာ့.. ဇိမ္တကာ့ ဇိမ္ ပါ ဗ်ိဳဗ်ိဳ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။

တိဗက္ ကို.. မ်က္စိ မွိတ္ သိမ္းထား ျခင္း သည္ လည္း.. နယ္ပယ္ အာဏာ ခ်ဲ႕ထြင္ ဖို႕ သက္သက္ သာ ျဖစ္ေလသည္။ နယ္ခ်ဲ႕စနစ္ ကား မက်ဆံုး ေသး ေပ။ အခု ေနာက္ပိုင္း လူသူ က်ဲပါး လွ တဲ့.. မြန္ဂို လီးယား ၾကီး ကိုေတာင္..သမိုင္း တပတ္လည္ ျပီး..နယ္ခ်ဲ႕ လက္သစ္ လုပ္ေနတဲ့..အရိပ္ အေယာင္ ေတြ ရွိေန သည္ တဲ့။ ရုရွ ကလည္း..ဒါကို စိုးရိမ္ သတဲ့။.. ျမန္မာျပည္..အေရွ႕ ေျမာက္ျခမ္း ကို.. တအိအိ တိုး၀င္ လာေသာ.. အေျခခ် ေနထိုင္ မူ မ်ား ကဲ့သို႕ ပင္.. မြန္ဂိုလီးယား နယ္စပ္ မ်ား ကို လည္း.. တရုတ္လူမ်ိဳး မ်ား..ေသာင္း နဲ႕ ခ်ီ ၀င္ေရာက္ လာ ေနေလ သည္။

တေလွ်ာက္လံုး.. ျငိမ္သက္ တိတ္ဆိတ္ ေနခဲ့တဲ့.. တရုတ္ နယ္စပ္ တေက်ာ..အာရွ အလယ္ပိုင္း နိုင္ငံ ၾကီး ေတြ မွာ.. အခုလို..လူေတြ..လမ္းေတြ..တံတားၾကီးေတြ..ပိုက္လိုင္း ၾကီး ေတြ နဲ႕.. သြယ္တန္း ယွက္ႏြယ္.. စီးပြား .. စည္ပင္ လာ ခဲ့ရင္.. တရုတ္ရဲ႕ ကုန္းတြင္း အင္အား ဟာ.. မခန္႕ မွန္းနိုင္ ေအာင္.. ၾကီးထြားလာ ေပ ေတာ့မည္။ တရုတ္ အေန ႏွင့္.. အဲဒီလို အဖက္အဖက္ အင္အား တည္ေဆာက္ ေန မူ နဲ႕ အတူ..ဟန္ခ်က္ ညီညီ.. ေရလမ္း အင္အား ( စစ္အင္အား ) ကိုပါ..တိုးခ်ဲ႕ လာ ေနမူ က.. ေဒသတြင္း.. ဂ်ပန္..ေတာင္ကိုရီးယား နဲ႕..အိႏၵိယ တို႕ကိုပါ.. ေရတပ္ အင္အား ျပင္ဆင္ လာ ေစ သည္။

ရွဳပ္ေထြး လာ တဲ့.. ဆက္ဆံေရး ေတြ ၾကား မွာ.. ပစိဖိတ္ ေဒသ ေပၚက...အေမရိကန္ ရဲ႕ အေနအထား..ရပ္တည္မူ ေတြက.. ၾကပ္တည္း လာ ျပီလား။

အကယ္လို႕သာ.. အိုဘားမား အစိုးရ သစ္က...နဂို ရွိရင္းစြဲ အင္အားခ်ိန္ခြင္လွ်ာ နိုင္ငံေရး အယူအဆ ကို.. ဆက္လက္ မဆုပ္ကိုင္ ေတာ့ဘူး ဆိုရင္.. ဒီ ေဒသ မွာ.. တရုတ္လႊမ္းမိုး မူ ၾကီး .. အလိုအေလ်ာက္ ျငိမ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ျဖစ္ ေပၚလာ မလား…။

ေဒသတြင္း စစ္က်ိမ္းသံ ေတြ..ပို ဆူညံ လာ မလား… ။

အေမရိကန္ ကိုယ္တိုင္ ကေရာ.. ေခါင္းကေန..အျမီးအထိ..အစာေတြ ၀ ဆူျဖိဳး ေန တဲ့.. တရုတ္ နဂါး ၾကီး ကို.. လိုလို လားလား လႊတ္ထား ခဲ့ ေလ မလား….။

( ဒီေဆာင္းပါးကိုု ေရးျဖစ္ေအာင္ တိုုက္တြန္း ေသာ ခင္ပြန္းသည္ ႏွင့္ အတူ... တရုုတ္ နဲ႕ ပတ္သတ္ တဲ့..တျခား..စိတ္၀င္စား ဖြယ္ ..ဖတ္စရာ မွတ္စရာ မ်ား.. ေပးပိုု႕ ေ၀မ ွ် ေလ့ ရွိေသာ.. လန္ဒန္ မွ..မိတ္ေဆြ ဇနီးေမာင္ႏွံ.. ဇီဇ၀ါ တိုု႕ အား..ေက်းဇူး တင္ လ်က္... )

Ref:

Interview with Zakaria

The Geography of Chinese Power

 

◦

နဂါးၾကီး ရဲ႕ ပထ၀ီ နိုုင္ငံေရး